De angst om smurf te zijn

Foto: Hollandse Hoogte

"Roberto," roep ik door de telefoon naar mijn Colombiaanse mede-arts. "Ja, het is verschrikkelijk, maar je moet nú komen. We moeten echt weg." Aan de andere kant hoor ik gestommel, gekreun en een hele harde boer. "Berto!" Pablo, mijn stuurman, springt uit de boot en rukt de telefoon uit mijn handen: "Hijo de puta! Te doy diez minutos!" Hij hangt op en gaat verder met inladen.

Exact negen minuten later komt Roberto over de steiger aandribbelen, bloed doorlopen ogen, het T-shirt van gisteravond nog aan en zijn haar alle kanten op. Patachuma, de indiaanse verpleegkundige, gooit een Medecins du Monde-T-shirt en een zwemvest over zijn hoofd. Pablo trekt de motor aan en de houten halve banaan-boot vliegt de rivier op.

Het is zondagochtend, kwart over zes. Gistermiddag hebben we onze twee-maandelijkse inkopen gedaan in Quibdo, de dichtstbijzijnde stad, op acht uur varen van ons dorpje aan de rivier. Gisteravond waren we uit, volgens de gebruiken van de jungle: de tafel vol flessen rum en plastic bekertjes, een combinatie van keiharde vallenato, regaeton, champeta en salsa uit de boxen en dan om het hardst dansen en drinken. Roberto was de hele avond overemotioneel. Zijn ex had hem ’s middags gebeld met de mededeling dat ze met hun dochter naar Amerika vertrekt. Hoe meer rum, hoe meer snot er over de tafel ging. Toen hij, rond een uur of drie, niet meer kon praten, heeft Pablo hem in bed gelegd. Ik zak achterover in mijn plastic stoeltje tussen de bananentrossen en balen rijst. Tevreden doezelend staar ik naar de opkomende zon. Tot ik een tik tegen mijn been voel. "Anna, jij ook?" Roberto houdt een fles rum onder mijn neus. Achter hem zie ik Patachuma grijnzend zijn mond afvegen. "Natuurlijk niet. En jullie moeten nú die fles opbergen. Het is verdomme zeven uur ’s ochtends!" val ik uit. "Dus je neemt niet?" mompelt Roberto verbaasd. "Pass de fles dan maar door naar Pablo…" Klaarwakker schiet ik overeind. "Pablo, stop de motor!" Ik wijs naar het aangeschoten duo. "Jij moet het met me eens zijn dat dit niet kan!" Pablo haalt zijn schouders op. "Ik vaar, dus drink niet. Jij bent de referente de seguridad, Anna, dus drinkt ook niet. Wat de rest doet kan me niet schelen. Kom op, sinds wanneer doe jij zo moeilijk? Je weet toch ook dat Roberto het zwaar heeft..."

Roberto glimlacht met druilerige oogjes. En Patachuma krijgt hikkend de slappe lach. Ik wil verwijzen naar de gedragscode die we allemaal ondertekend hebben, maar voel mijn bril te erg op mijn neus drukken. Mijn vinger in de lucht wordt langer en blauwer. "Ja maar, Grote Smurf zegt altijd...." jengelt het door mijn hoofd. Ik aarzel. Mijn hand valt werkeloos naar beneden. Opgelucht trekt Pablo de motor weer aan. En Roberto zet de fles aan zijn mond. Wat ben jij een trieste meeloper, Anne H., besef ik opeens. Je teamgenoten zijn al maanden de helden, jij de kwetsbare expat voor wie ze moeten zorgen. Moet je eens één keer je rol pakken, hou je je bek, omdat je bang bent een brilsmurf te zijn? Ik haal diep adem. "Hijos de Puta!" schreeuw ik mijn longen naar buiten en ruk de rode noodstop uit de motor. "Het mag honderd keer weekend zijn, en je mag je honderd keer klote voelen, Roberto. Maar we zijn verdomme in MDM-shirtjes onderweg op een rivier in oorlogsgebied. Dus ik wil nú dat die fles dicht gaat!" Het is even ijzig stil in de boot, terwijl we terugdobberen richting Quibdo. Roberto kijkt naar Patachuma, dan naar Pablo. "Bravó Pitufina (smurfin)," mompelt hij dan en schroeft tergend langzaam de dop op de fles.