Vanaf mei 2009 deed Anne Hermans regelmatig verslag van haar ervaringen als tropenarts op de achterpagina van NRC Handelsblad.

Niño Jesus

in een uitgeholde boomstam
Foto: Thomas Bastenti

'Dus ik verstopte me in een steegje en zag zo hoe drugskoning Pablo Escobar neergeknald werd.' "Dat was toch in '93?" schreeuw ik terug naar Roberto, mijn Colombiaanse medearts. "Dus je was vijftien?"

In razende vaart snelt onze uitgeholde boomstam door de rivier. Terwijl Roberto zijn verhaal vervolgt, prop ik gedachteloos mijn iPod en portemonnee in mijn waterdichte tas en rol hem dicht. "In die tijd was Medellin één groot drugsbolwerk. Mijn vriendjes waren koeriertjes en hadden dure kleren. Ik wilde ook, maar mijn vader sloot me thuis op en dwong me te studeren." Roberto lacht wrang: "Nu ben ik hem dankbaar: ik ben een arme dokter, maar wel een levende…"

"Pabloooooooooww!" klinkt het plots in paniek vanuit de voorpunt, en tegelijkertijd slaan we met een klap tegen een omgevallen boom. Patachuma, de indiaanse verpleegkundige die op de voorpunt van de boot staat om af te duwen, heft zijn stok, aarzelt een fractie van een seconde en duikt dan ineen. Ik kijk om en zie nog net hoe onze stuurman Pablo de boot uit geslingerd wordt. Dan rammen we de kant en beginnen te zinken.

"Eruit, eruit!" Roberto spartelt al achter de wegdrijvende medicijntonnen aan. Patachuma duwt de satelliettelefoon in mijn handen. "Klim op de kant, maar kijk uit voor slangen." Terwijl ik verbeten zwetend een half uur zonder resultaat tegen de modder omhoog probeer te krabbelen, heeft Patachuma de boot al met zijn laarzen leeg gehoosd. Roberto hijst de laatste medicijntonnen binnen. En ook Pablo komt aanzwemmen, zijn hand tegen de buil op zijn voorhoofd gedrukt. Hij sleutelt aan de motor tot de conclusie onvermijdelijk is: "We gaan te voet verder."

Moeiteloos klimmen ze op de kant en slepen me omhoog. Roberto inventariseert de schade en hevelt de kletsnatte medicijnen over in rugzakken. Ondertussen roostert Pablo een guagua (cavia in Rottweilerformaat) en maakt lunchpakketjes in bananenbladeren. "Iedereen klaar? Vamos!" roept Patachuma, en rent met zijn kapmes voor ons uit de jungle in. "Hoe kon het eigenlijk dat je precies op tijd je tas dicht deed, Anna?" hijgt Roberto, terwijl we achter Patachuma aan marcheren. "Kreeg je soms een boodschap door van Niño Jesus?" vult Pablo serieus aan. Ik schiet in de lach: "Ja hoor! 'Anna, ik zeg niet waarom, maar doe je tas dicht!' fluisterde Niño Jesus in mijn oor, precies een minuut voordat we…"

"Shhhtt!" Pablo grijpt mijn arm en springt de dichte bebossing in. Ik kijk omhoog en zie drie gevechtsvliegtuigen naderen. Patachuma blijft staan en schudt zijn hoofd. "Als ze gaan bombarderen, gaat die boom jullie echt niet beschermen, hoor", grinnikt hij. Pablo knijpt mijn arm inmiddels bijna fijn. "Dios mio, verstop je, koppige indiaan!" sist hij en smijt woedend een lunchpakket naar Patachuma's hoofd. "Als ze ons zien, denken ze toch dat we guerrilla zijn! Of dacht je dat ze van die afstand het Dokters van de Wereld-logo op je pet kunnen lezen?"

"Maar het leger wéét dat we hier lopen", fluister ik, lichtelijk in paniek nu. "Dat geeft onze coördinator toch elke week door?" "Die is deze week op vakantie", mompelt Patachuma, die inmiddels bij ons is komen staan, de stukken rijst en guagua nog in zijn haren. Het lawaai van de motoren zwelt aan.

Ik hou mijn adem in, doe mijn ogen dicht en begin onwillekeurig te rillen. "Anna?" Ik doe mijn ogen open en zie hun drie blikken verwachtingsvol op me gericht.

"Heeft… Niño Jesus…" stamelt Pablo, haast onhoorbaar. Dan wordt het geluid van de motoren minder. Ik blaas mijn adem uit en produceer een mislukte grijns: "Kom op, jongens! Als Niño Jesus me had ingefluisterd: 'Anna, ik zeg niet waarom, maar ga snel schuilen', had ik jullie heus wel gewaarschuwd."



Column /
Dokter Hermans in de jungle:

Een leuke avond verkloten (NRC - Vrijdag 22-04-2010)
Verlekkerd staar ik naar de fles wijn op tafel ...

Koude rillingen in deze hoek (NRC - Vrijdag 26-03-2010)
Hij heeft koorts en koude rillingen, elke drie dagen. De indianenmoeder duwt haar zoontje naar voren ...

Hoe kip Mimi werd gered (NRC - Woensdag 10-03-2010)
Die? Patachuma, mijn indiaanse verpleegkundige, klakt misprijzend met zijn tong veren, veren, veren ...

Ik wil 'n ster zijn, zingt ze (NRC - Woensdag 24-02-2010)
Laaiend stamp ik vanaf het dorpsziekenhuis naar huis. "Ze ís er niet, Pablo! Hoe kán het dat ze er niet is?"...

De angst om smurf te zijn (NRC - Woensdag 27-01-2010)
"Roberto," roep ik door de telefoon naar mijn Colombiaanse mede-arts. "Ja, het is verschrikkelijk,...

Badzout met mangogeur? (NRC - Woensdag 13-01-2010)
De laatste dagen drinkt het kind helemaal niets meer, vertaalt Patachuma,...

Hoezo pánico? Verdwaald! (NRC - Woensdag 30-12-2009)
'Help! Gekookte banaan, ik val!" gilt Diego, mijn Colombiaanse mede-arts,...

Kom maar, ik pak je ratita (NRC - Woensdag 02-12-2009)
'Senora, deja tu marido….' Ik draai me om, zoek naar een houding, waarbij ik met mijn vingers in mijn oren in slaap kan vallen...

Alleen idioten en Europeanen (NRC - Woensdag 11-11-2009)
'Bij mijn sollicitatie vroegen ze wel of ik van 'wandelen' hield, ja", mokt Diego, ...

Rum drink je zonder water (NRC - Woensdag 28-10-2009)
'Otro media!" (nog een halve liter) roept Pablo, mijn Colombiaanse stuurman, ...

Een stamhoofd hou je te vriend (NRC - Woensdag 07-10-2009)
Mijn eerste patiënt, een gespierde indiaan in peniskoker, tikt ongeduldig op mijn arm ...

Niño Jesus (NRC - Woensdag 23-09-2009)
'Dus ik verstopte me in een steegje en zag zo hoe drugskoning Pablo Escobar neergeknald werd.' ...

Guerrilla in ondergoed (NRC - Woensdag 09-09-2009)
De rij voor mijn neus lijkt met de minuut langer te worden. "Arichidau!" Ik tik de indiaan aan die naast me op zijn nagels zit te bijten ...

Met een kano vol pillen en condooms op reis (NRC - Woensdag 26-08-2009)
"Colombiaans bushdokteren!" schreeuwt Roberto, mijn Colombiaanse medearts ...

De troetel-expat in te grote laarzen (NRC - Woensdag 12-08-2009)
"Patachuma, Anna en Roberto!" schreeuwt Pablo, "tijd voor de veiligheidsbespreking!" ...

Bogotá by night in een rode broek (NRC - Woensdag 29-07-2009)
De afgelopen drie dagen ben ik door Rosa, hoofd administratie van het Dokters van de Wereld-kantoor in Bogotá, van overheidsinstantie naar overheidsinstantie gesleurd ...

Inslapen (NRC - Woensdag 15-07-2009)
Net als in Parijs de deuren van het vliegtuig sluiten, ploft er een klein, oververhit mannetje naast me neer ...

Ikeabank (NRC - Woensdag 01-07-2009)
De wollen dekens van mijn hotelbed jeuken aan mijn billen, terwijl ik een volgend draadje uit het vloerbedekking-behang trek ...

Ondervoede Hiawatha's (NRC - Woensdag 17-06-2009)
"Je zou toch naar India?" ...

Dokter Hermans wil naar de tropen (NRC - Woensdag 27-05-2009)
Aflevering 1: Joan Bertels