Vanaf mei 2009 deed Anne Hermans regelmatig verslag van haar ervaringen als tropenarts op de achterpagina van NRC Handelsblad.
Ondervoede Hiawatha's
"Je zou toch naar India?" Mijn moeder klinkt hartaanvallerig. Ze roept mijn vader en zet me op de speaker. Maar, sinds ik dr. Luis heb gesproken, lijkt dat hiv-project tussen expats op een compound in India opeens een saaie aflevering van The Office. Dr. Luis is de lokale coördinator van het project van Dokters van de Wereld in Colombia. Na anderhalf uur in het Spaans overleggen over de politieke situatie, de afgelegen indianendorpjes, de brigades te voet of per boot, consulten, voorlichting en het leven op "de rivier' draait er non-stop een jungledokter-in-indianenland-film in mijn hoofd.
Maar duidelijk niet in dat van mijn ouders. Van Dr. Luis' relaas over het project en de mogelijke gevaren – dodelijke slangen, mijnen, schipbreuken, enge ziektes en gevechten tussen leger en guerrilla - vertel ik hun dus een vakkundig verdraaide versie. "En ontvoeringen?" vraagt mijn vader. Ik papegaai dr. Luis na: "De guerrilla zal een hulporganisatie nooit iets aandoen" en vergeet Oost-Indisch zijn anekdote over die ene ontvoering die 'een foutje' was, waarna het teamlid de volgende dag 'met excuses' weer werd teruggebracht. Mijn ouders zijn niet overtuigd en eisen een grondige risico-inventarisatie.
Een week later heb ik alles wat ik op internet over Colombia kan vinden, gelezen. Ik bel met expert twee: een Colombiaanse vriendin van een vriendin. Ze zucht, bijna gepijnigd. Bogotá is perfectly fine. Maar de jungle… "Ik heb ooit iets naars meegemaakt met een guerrilla…" begint ze moeizaam. En raakt dan geëmotioneerd. Er valt een stilte. Ik durf niet verder te vragen. "Vraag het de consul", brengt ze uiteindelijk uit.
Koffie, opgeklopte melk, tijd voor expert drie: "Ja, het is er onrustig", zegt de consul. "Hoeveel risico? Geen idee. Bel anders de ambassade in Colombia." Ik vergeet in de haast dat het daar half zeven is en toets het noodnummer: "Er is een negatief reisadvies voor het hele binnenland." In de stem van expert vier klinkt een mengsel van slaap en ergernis. "Maar dat geldt voor toeristen. Vraag het anders de organisatie zelf." Terug bij expert één. De cirkel is rond: één voor, één tegen, twee neutraal. Maar wat is nou het risico dat je iets overkomt: 10 procent? Of 0,05? Zachtjes begint mijn voet een salsa-ritme te tikken. Mijn schouders doen aritmisch een poging te volgen. Als ik besef dat de telefoon gaat, ben ik al te laat. De Colombiaanse vriendin op de voicemail: ze heeft het er met haar man over gehad. Ze waren in Malawi en daar is het zó arm. Daar zou ik veel meer mensen kunnen redden. Dat wilde ze nog even zeggen. Dat ik dat meeneem in mijn overweging. Een laatste zucht en dan de piep.
Ik staar besluiteloos uit het raam. Potentieel redbare levens zijn toch geen graadmeter? Maar heroisch-romantische filmpjes over ondervoede Hiawatha's al helemaal niet. De overbuurman zit naar call-TV te kijken. Ik observeer hoe hij aan zijn wenkbrauw plukt en verheugd naar zijn mobiel grijpt. En dan realiseer ik pas dat ik nog steeds met de telefoon aan mijn oor sta, waaruit een Harmke Pijpers-achtige stem eindeloos herhaalt: "Wilt u dit bericht bewaren, druk op één. Wilt u…"
Ik druk op twee.
Column /
Dokter Hermans in de jungle:
Een leuke avond verkloten (NRC - Vrijdag 22-04-2010)
Verlekkerd staar ik naar de fles wijn op tafel ...
Koude rillingen in deze hoek (NRC - Vrijdag 26-03-2010)
Hij heeft koorts en koude rillingen, elke drie dagen. De indianenmoeder duwt haar zoontje naar voren ...
Hoe kip Mimi werd gered (NRC - Woensdag 10-03-2010)
Die? Patachuma, mijn indiaanse verpleegkundige, klakt misprijzend met zijn tong veren, veren, veren ...
Ik wil 'n ster zijn, zingt ze (NRC - Woensdag 24-02-2010)
Laaiend stamp ik vanaf het dorpsziekenhuis naar huis. "Ze ís er niet, Pablo! Hoe kán het dat ze er niet is?"...
De angst om smurf te zijn (NRC - Woensdag 27-01-2010)
"Roberto," roep ik door de telefoon naar mijn Colombiaanse mede-arts. "Ja, het is verschrikkelijk,...
Badzout met mangogeur? (NRC - Woensdag 13-01-2010)
De laatste dagen drinkt het kind helemaal niets meer, vertaalt Patachuma,...
Hoezo pánico? Verdwaald! (NRC - Woensdag 30-12-2009)
'Help! Gekookte banaan, ik val!" gilt Diego, mijn Colombiaanse mede-arts,...
Kom maar, ik pak je ratita (NRC - Woensdag 02-12-2009)
'Senora, deja tu marido….' Ik draai me om, zoek naar een houding, waarbij ik met mijn vingers in mijn oren in slaap kan vallen...
Alleen idioten en Europeanen (NRC - Woensdag 11-11-2009)
'Bij mijn sollicitatie vroegen ze wel of ik van 'wandelen' hield, ja", mokt Diego, ...
Rum drink je zonder water (NRC - Woensdag 28-10-2009)
'Otro media!" (nog een halve liter) roept Pablo, mijn Colombiaanse stuurman, ...
Een stamhoofd hou je te vriend (NRC - Woensdag 07-10-2009)
Mijn eerste patiënt, een gespierde indiaan in peniskoker, tikt ongeduldig op mijn arm ...
Niño Jesus (NRC - Woensdag 23-09-2009)
'Dus ik verstopte me in een steegje en zag zo hoe drugskoning Pablo Escobar neergeknald werd.' ...
Guerrilla in ondergoed (NRC - Woensdag 09-09-2009)
De rij voor mijn neus lijkt met de minuut langer te worden. "Arichidau!" Ik tik de indiaan aan die naast me op zijn nagels zit te bijten ...
Met een kano vol pillen en condooms op reis (NRC - Woensdag 26-08-2009)
"Colombiaans bushdokteren!" schreeuwt Roberto, mijn Colombiaanse medearts ...
De troetel-expat in te grote laarzen (NRC - Woensdag 12-08-2009)
"Patachuma, Anna en Roberto!" schreeuwt Pablo, "tijd voor de veiligheidsbespreking!" ...
Bogotá by night in een rode broek (NRC - Woensdag 29-07-2009)
De afgelopen drie dagen ben ik door Rosa, hoofd administratie van het Dokters van de Wereld-kantoor in Bogotá, van overheidsinstantie naar overheidsinstantie gesleurd ...
Inslapen (NRC - Woensdag 15-07-2009)
Net als in Parijs de deuren van het vliegtuig sluiten, ploft er een klein, oververhit mannetje naast me neer ...
Ikeabank (NRC - Woensdag 01-07-2009)
De wollen dekens van mijn hotelbed jeuken aan mijn billen, terwijl ik een volgend draadje uit het vloerbedekking-behang trek ...
Ondervoede Hiawatha's (NRC - Woensdag 17-06-2009)
"Je zou toch naar India?" ...
Dokter Hermans wil naar de tropen (NRC - Woensdag 27-05-2009)
Aflevering 1: Joan Bertels