Witte pootjes

In geduldig Spaans legt professor Pablo Carrera ons de procedure uit: Verdoven in de buik, dan de rat in de hoofdsteunen, de 'canula' in de schedel boren, vastmetselen en dichthechten. Let goed op. Morgen zijn jullie aan de beurt.

Zijn woorden gaan langs ons heen. We blijven maar staren naar de dikke witte rat die voor hem in de klem ligt. Vluchtig wisselen Esther en ik een blik. Een seconde waarin verbazing en acceptatie woordeloos worden uitgewisseld: "O God. We moeten ratten opereren!" En direct daarna: "De medische wetenschap kan niet zonder dieronderzoek. Elk medicijn is op ratten getest. Als we principieel tegen waren, hadden we daar iets mee moeten doen. Zoniet: dan nu niet zeiken."

De studie geneeskunde is een beroepsopleiding. Een verkapte hbo-opleiding met een overmaat aan lessen en stages. Het enige wetenschappelijke moment in die zes jaar is deze 'wetenschappelijke stage'. We hoeven niet te zwoegen op een scriptie, het accent ligt op de 'ervaring'. Vandaar dat Esther en ik kozen voor de 'ervaring' van de Latijns-Amerikaanse cultuur en taal. Wij mailden een Mexicaanse neurochirurg, en boekten een, door de universiteit gesponsord, vliegticket. We zouden hier salsa dansen, Corona drinken, en daarbij nog wat onderzoek doen naar 'mensen en gedrag'. Dachten we.

Een beetje beduusd houd ik de volgende dag ons eerste slachtoffer in mijn linkerhand. We hebben dit witte spookje liefdevol 'Casper' gedoopt. Ik slik even en steek de naald in zijn buikje. Casper piept hartverscheurend, en rent daarna, in rallentando, nog drie minuten rond in zijn kooitje. Koelbloedig fixeert Esther vervolgens de slapende Casper in de hoofdsteunen. Esther is de chirurg, ik ben de anesthesist en hou tijdens de operatie de narcose in de gaten. De buikprik is een onderdosis, vertelde Pablo. De fijne afstemming geschiedt door een watje met ether. Mijn beslisboom is duidelijk. Bewegende pootjes: ether dichter bij de neus. Pootjes blauw of ademhaling vertraagd: ether van de neus en zo nodig reanimeren.

Aarzelend zet Esther de snee in het hoofdje en krabt het schedeldak schoon. Ik bereken de juiste coördinaten voor 'de canula'. Als het boortje door het schedeldak plopt, schrikken we even achteruit. Een mengeling van afschuw en trots. "Hersenchirurg in spe", grijns ik naar Esther. "Nu alleen nog 7.3 millimeter naar beneden boren."

Terwijl ik op zoek ga naar het roze cementpoeder, voel ik plotseling een tik op mijn schouder. "Muerto", zegt Pablo, met een knikje naar Casper. Dan pas zie ik de witte pootjes. Ongelovig schud ik mijn hoofd. En hij verduidelijkt: "This rat is dead."

"Nee!", schalt het nu tweestemmig. In acute daadkracht rukken we Casper uit de klemmen, en smijten hem op zijn rug. Onze Casper zal leven! Ik knijp wanhopig met duim en wijsvinger zijn borstkast samen, Esther blaast met onze miniblaasbalg lucht in zijn neusje. De ribbetjes kraken, het buikje staat bol. Maar de pootjes blijven wit.

Als we in wanhoop Pablo roepen, schiet hij in de lach. 'Este rata' was al tien minuten dood toen we met de reanimatie begonnen, legt hij uit. Dan wijst hij naar de vuilnisbak en haalt zijn schouders op. "Hay que sacrificar algunas ratas."

Terwijl hij wegloopt, kijken we elkaar zwijgend aan. We hebben zojuist Casper vermoord. En dat noemt hij 'opofferen'? Na tien minuten staren, pakt Esther met een zucht het lijkje bij de staart, en slingert hem in de vuilnisbak. Ik loop naar de kooi en pak de volgende Casper er uit. Twee wetenschappers zijn geboren.