Van mei 2004 tot februari 2007 verscheen iedere twee weken op de achterpagina van NRC Handelsblad de column 'dokter Hermans'. Hierin beschreef Anne Hermans haar ervaringen als co-assistent. Een aantal van deze columns verscheen daarnaast in de essaybundel 'Dokter worden', op www.co-motions.nl, de landelijke website voor co-assistenten, in Emphasis, het studentenblad van het AMC en in het NTvG-S, de studenteneditie van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Niet begrepen

Typisch IBS-je, zegt de agent, en gaat ons voor door de gang. Hijgooide een eettafel en vier stoelen vanaf de tweede verdieping op straat.Daarna rende hij naakt naar beneden en overgoot zich met verf. 't Joch isniet voor rede vatbaar.

De cellen zien er uit zoals ik verwacht had: Stalen spijlen, betonnenmuren en vloeren, tl-verlichting. Een jongen van een jaar of twintigijsbeert door de laatste cel. Witte verf druipt van zijn lichaam. Zodra hijons ziet, staat hij stil en grijnst. Hij haalt zijn hand langs zijn borst,veegt dan de verf, met een air' als een filmster, door zijn haar.

Rug tegen de muur, gromt de agent. Eén beweging en de deur gaatdicht

De jongen verplaatst zich, knijpt zijn ogen samen, en fluistertbezwerend: Ammonia, dat je zilver blondeert, bladzij vergeelt, mensvergrijst, kind dat naar de bejaarde wijst, wordt met plastic gehanteerd.Mijn voetstappen blijven in de maat. Stipt en statig begeleid, door de driewijzen in de tijd. Tot ik gewond de strijd verlaat.

Dr. Engel, de psychiater, stapt de cel in. Een gedicht van jezelf? Dejongen knikt. Mijn moeder verbrandde mijn manuscript. Uit jaloezie. Hijsnuift. Daarna huurde ze die kankeretage, kocht meubels, verf. Alles omme om te kopen, snap je? Hij begint weer te ijsberen. Ik wil dieteringzooi niet! Ik wil mijn manuscript!

De agent slaat de deur dicht. Tegen de muur! Of we zijn weg.

Ach. Lazer toch op, mompelt de jongen. Jullie snappen er geen flikkervan!

Hij steekt de cel over en pakt met twee handen de spijlen vast. Hijstaat nu recht voor me, op nog geen meter afstand. Ik probeer krampachtigniet naar beneden te kijken, maar kan het niet laten. Zijn witbeschilderdepiemel bungelt heen en weer, als hij zachtjes wiegend vervolgt: Cirkelsvallend schreeuw ik en raak, door vroeger, later op de vlucht, mijn horlogekwijt. Dan zie ik de zwaluw en verbaasd, zet ik de klok een uurtje terug.Zomertijd.

Nu kijkt hij me recht aan. Jij begrijpt me, hè? Jij bent de enige diedit kán begrijpen.

Ik slik even, kijk in zijn ogen: groot, open, hulpeloos. Ik ben nietgek, vervolgt hij zacht, Ik was gewoon kwaad.

Ik kijk om naar dr. Engel. Zou het niet helpen als ik... Maar hij schudtbeslist zijn hoofd, en neemt het gesprek weer over.

Ken je de voorwaarden voor In Bewaring Stelling'? vraagt hij, als weeven later in het kantoortje zitten.

Je moet verwachten dat hij, op basis van een psychiatrische ziekte, eenacuut gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving, zeg ik. Engel knikt.Wat denk je?

Ik aarzel even. Hij is vast gek, maar voelt zich vooral niet begrepen.Ik geloof niet dat hij kwaad in de zin heeft.

Dr. Engel lacht. Volgens mij was je zelfs een beetje van hemgecharmeerd.

Ik voel hoe ik rood word.

Ik heb je van tevoren niets over hem verteld, om te laten zien hoe ditsoort jongens je inpalmen, zegt hij. Ze voelen feilloos aan waar jezwakke plek zit, en misbruiken die. Hij slaat het dossier open. Dit iseen oude bekende: aanranding, poging tot doodslag. Vier maanden geledenvoor het laatst opgepakt. In zijn psychose mishandelde hij een oude vrouw.Hij is een maand geleden uit de kliniek ontslagen.



Column / Dokter Hermans
Een greep uit de gepubliceerde columns:

De eed (NRC - Dinsdag 06-02-2007)
Mevrouw Hermans, legt u de eed of de ...

Muppetshow (NRC - Woensdag 27-01-2007)

Morfine (NRC - Woensdag 17-01-2007)
Over mijn eeuwig lachende held, meneer Blauw ...

Buikje (NRC - Woensdag 10-01-2007)
Over de buik van meneer Blauw ...

Pieper (NRC - Zaterdag 22-07-2006)
De eerste dag van mijn oudste co-schap ...

Robin (NRC - Zaterdag 18-03-2006 )
Op de afdeling oncologie ...

Methode 'hop' (NRC - Zaterdag 18-02-2006)
Leren van 'Kabouter Plop' toucheren volgens de methode 'hop' ...

Niet begrepen (NRC - Zaterdag 21-01-2006)
Meelopen met een psychiater van de crisisdienst' ...

Witte pootjes (NRC - Zaterdag 26-11-2005)
Wetenschappelijk onderzoek doen op een rat ...

Tumorkick (NRC - Zaterdag 12-11-2005)
Een thoraxfoto van een patiënt met rugpijn ...

Scopietjes (NRC - Dinsdag 11-05-2004)
Gewoon rustig doorademen...